structured data چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟

در چند سال اخیر کارشناسان سئو کم و بیش درباره نوعی کد به نام داده‌های ساختاریافته که در سایت‌ها استفاده می‌شود، صبحت کرده‌اند. این صحبت‌ها از زمانی شکل گرفت که موتورهای جست‌وجو مانند گوگل، بینگ، یاهو و یاندکس روی پشتیبانی از یک لیست استاندارد از ویژگی‌های مختلف هر صفحه سایت به توافق رسیدند که Schema.org نامیده شد.

در این مطلب سراغ این موضوع می‌رویم که این لیست ویژگی‌ها که داده‌های ساختاریافته نام دارد چیست، چگونه به نمایش درمی‌آید، انواع آن کدام است، چه تاثیری بر سئوی سایت دارد و چگونه می‌توان از آن در سایت‌ها استفاده کرد.

استراکچر دیتا (Structured Data) چیست؟

داده‌های ساختاریافته، اطلاعاتی سازمان‌دهی‌شده در شکل یک قطعه کد است که به موتورهای جست‌وجو درک بهتری از محتوای یک صفحۀ سایت می‌دهد. این اطلاعات همچنین می‌تواند به عنوان Rich Result در صفحه نتایج موتور جست‌وجو به نمایش درآید.

به عبارت دیگر داده‌های ساختاریافته راهی برای این است که موتورهای جست‌وجو سایت شما را آسان‌تر درک کنند. برای توصیف سایت خود به این موتورها نیاز به واژگانی دارید که نمایانگر محتوای سایتتان باشد آن هم به نحوی که این موتورها توانایی درکش را داشته باشند.

واژگانی که غول‌های موتورهای جست‌وجو مانند گوگل از آن استفاده می‌کنند Schema.org (اسکیما) نام دارد که محتوای شما را به کدی تبدیل می‌کند که گوگل راحت‌تر بتواند پردازشش کند. گوگل این کد را می‌خواند و از آن برای نمایشش به شکلی خاص و غنی در صفحه نتایج (SERP) استفاده می‌کند.

تصور کنید که سایتی دارید که درباره دستور پخت غذاهای مختلف است. اگر شما داده‌های ساختاریافته را به یک صفحه‌ای که یک دستور غذا دارد اضافه کنید، ظاهر آن صفحه در SERP دست‌خوش تغییر می‌شود. به عبارت دیگر آن نتیجه نسبت به سایر نتایج نشان داده شده «غنی‌تر» می‌شود. به همین خاطر است که آن را نتایج غنی (Rich Result) یا تکه‌های غنی (Rich Snippet) می‌نامند.

در عکس زیر نحوۀ نمایش یک Rich Result (درباره یک صفحه با محتوای دستور پخت غذا) را که توسط داده‌های ساختاریافته ایجاد شده است را مشاهده می‌کنید. در زیر لینک و عنوان صفحه می‌توانید متنی که شامل کلمات برجسته جست‌وجو شده توسط کاربر است را ببینید. همچنین در زیر آن می‌توانید ببینید که لازانیا چند کالری دارد. برای اینکه صفحۀ شما به این شکل به نمایش درآید باید از داده‌های ساختاریافته استفاده کنید.

انواع Structured Data

گوگل از اسکیماهای مختلفی پشتیبانی می‌کند تا نتایجش را به شکل غنی‌تری به کاربر نشان دهد. در زیر به 30 نوع مختلف داده‌های ساختاریافته اشاره می‌کنم:

• Article
• Book
• Breadcrumb
• Carousel
• Course
• Dataset
• EmployerRating
• Event
• Fact Check
• FAQ
• Home Activities
• How-To
• Image License
• JobPosting
• Job Training
• Local Business
• Logo
• Math Solvers
• Movie
• Estimated Salary
• Practice Problems
• Product
• Q&A
• Recipe
• Review Snippet
• Sitelink Search Box
• Software App
• Speakable
• Subscription Content
• Video

اهمیت Structured Data

داده‌های ساختاریافته نقشی اساسی در سئوی on-page ایفا می‌کند چون به طور آشکاری در ارتقای نحوه حضور یک صفحه یا سایت در نتایج گوگل تاثیر می‌گذارد. دو دلیل بسیار مهم را در اهمیت استراکچر دیتا باید به خاطر داشت:

1. به موتورهای جست‌وجو اجازه می‌دهد که محتوای شما را بهتر درک کنند.
2. نرخ کلیک و قابلیت دیده شدن صفحات شما بیشتر می‌شود.

کاربرد استفاده از استراکچر دیتا

جدا از تاثیراتی که استفاده از داده‌های ساختاریافته بر سئوی صفحه می‌گذارد، همانطور که در بالا به آن اشاره شد این داده‌ها دو کاربرد بسیار مهم دارند که هر کدام به نحوی به بهتر دیده شدن صفحه شما در نتایج جست‌وجو کمک می‌کند:

ارتباط موتورهای جست‌وجو با سایت شما را بهبود می‌بخشد

اگر بخواهیم به ساده‌ترین زبان ممکن حرف بزنیم باید بگوییم موتورهای جست‌وجو داده‌های ساختاریافته را بهتر از متن معمولی درک می‌کنند و این داده‌ها باعث می‌شوند که محتوای سایت شما راحت‌تر به موتورهای جست‎‌وجو انتقال پیدا کند. به این ترتیب با درک بهتر صفحه شما، گوگل می‌تواند این صفحات را در نتایج جست‌وجوی کلمه کلیدی مرتبط‌تری نمایش دهد. جان مولر مدیر وبمستر گوگل در این باره می‌گوید:

ما از داده‌های ساختاریافته برای درک بهتر موجودیت صفحات استفاده می‌کنیم تا ببینیم که آن‌ها در کجاها و چه مواقعی مرتبط‌تر هستند... تا به این ترتیب در نتایج کلمات کلیدی‌ای که بیشتر به آن ربط دارند نمایششان دهیم تا کاربران بیشتری وارد آن صفحه شوند؛ کاربرانی که هدف آن‌ها از جست‌وجو با موضوع صفحه شما تطابق بیشتری دارد.

نرخ کلیک (CTR) را افزایش می‌دهد

وقتی خزنده گوگل از صفحه‌ای بازدید می‌کند، دنبال هر گونه داده‌های ساختاریافته‌ای می‌گردد تا به وسیله آن برای آن صفحه در صفحه نتایج، Rich Snippet را نمایش دهد. نتایج غنی (Rich Result) دلیل اصلی بسیاری از صاحبان سایت‌ها در استفاده از Structure Data در صفحاتشان است. چون باعث می‌شود نسبت به سایر صفحات از نظر بصری جذاب‌تر بنظر بیایند.

این جذاب بودن باعث می‌شود که به طور طبیعی نرخ کلیک بیشتری نصیب آن صفحه شود. منظور از Snippet یا تکه در واقع هر چیزی‌ست که برای هر صفحه در زیر لینک آن در SERP به نمایش درمی‌آید. ساده‌ترین اسنیپت برای هر صفحه توضیحات متای آن است و اگر شما از داده‌های ساختاریافته استفاده نکنید، تنها چیزی که به نمایش درمی‌آید همین متادیسکریپشن خواهد بود.

اما وقتی از داده‌های ساختاریافته استفاده می‌کنید این تکه‌ها غنی‌تر شده و اطلاعات بیشتری از صفحه شما را به نمایش می‌گذارد و عبارتی آن تکه معمولی به یک تکه غنی یا همان Rich Snippet تبدیل می‌شود که باعث افزایش CTR خواهد شد.

داده‌های ساختاریافته چه تاثیری در سئوی سایت دارند؟

چیزی که اول از همه باید به آن اشاره کرد این است که داده‌های ساختاریافته معیاری برای رتبه‌بندی سایت شما نیست. یعنی به طور مستقیم به شما در گرفتن رتبه بهتر در گوگل کمک نخواهد کرد اما مزایای بسیاری دارد که در زیر به 4 مزیت اصلی آن اشاره می‌کنم:

منجر به نمایش نتایج غنی (Rich Result) می‌شود

همانطور که بالاتر به آن اشاره کردم، استفاده از داده‌های ساختاریافته باعث نتایج غنی‌ای می‌شود که صفحه شما را در SERP از نظر بصری متمایز می‌کند چون این داده‌ها اطلاعات مختلفی از صفحه و سایت شما را به نمایش گذاشته‌اند. معمول ترین نوع نتایج غنی همان Rich Snippetها هستند که باعث افزایش نرخ کلیک و ترافیک ارگانیک می‌شوند.

منجر به نمایش Google’s Knowledge Graph می‌شود

گراف دانش گوگل را بارها دیده‌اید ولی شاید اسم آن کمی ناآشنا بنظر بیاید. وقتی شما یک فرد، مکان یا شرکتی را جست‌وجو می‌کنید این قسمت را قطعا می‌بینید که به صورت یک باکس جداگانه اطلاعاتی مفید و (تقریبا) قابل اطمینان را منابع مختلف یکجا در اختیار شما می‌گذارد.

شما در وهله اول کنترلی روی اینکه گوگل چگونه برای شما این نمودار دانش را می‌سازد ندارید اما اگر گوگل یکبار آن را ساخت، شما می‌توانید اطلاعاتی که آن نمودار به اشتراک گذاشته است را از طریق اتصال آن به سایت خودتان به وسیله داده‌های ساختاریافته کنترل کنید. برای این کار زیر این باکس باید گزینه Claim this knowledge panel را انتخاب کنید و مراحل را پیش ببرید.

باعث پشتیبانی آن صفحه از جست‌وجوی معنایی می‌شود

جست‌وجوی معنایی به جای تمرکز روی پیدا کردن صفحه‌ای صرفا سازگار با کلمات کلیدی، روی معنای پشت آن کلمات کلیدی جست‌وجو شده تمرکز می‌کند. مثلا اینگونه است که وقتی شما مثلا سوالی را گوگل می‌کنید یک اسنیپت به عنوان جواب به نمایش در می‌آید. چون گوگل توانسته است که معنای سوال شما را متوجه شود. این درک بهتر سوال شما به خاطر وجود داده‌های ساختاریافته در آن صفحه است.

منجر به E-A-T دار شدن صفحه شما می‌شود

E-A-T مخفف Expertise، Authoritativeness و Trust به معنای تخصص، اعتبار و اطمینان است. این‌ها چیزهایی است که گوگل در صفحه شما به دنبالش می‌گردد. استفاده از استراکچردیتا، خوراک اطلاعاتی کاملی درباره سایتتان، محتوایش و نویسندگانش به گوگل می‌دهد و دستیابی به E-A-T را ساده‌تر می‌کند. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله "E-A-T گوگل چیست" را بخوانید.

استفاده از اسکیما Schema.org

نشانه‌گذاری اسکیما (Schema markup) که با نام schema.org هم شناخته می‌شود یک زبان محاسباتی استاندارد است که محتوای صفحه سایت شما را با روشی سازمان‌دهی شده که توسط موتورهای جست‌وجو می‌تواند درک شود، توصیف می‌کند.

این زبان شامل واژگانی است که به موتورهای جست‌وجو مانند گوگل اجازه می‌دهد که درک کنند که یک سایت واقعا درباره چیست تا به این ترتیب بتواند محتوایش را در SERP به نحوی نمایش دهد که جذاب‌تر و کارآمدتر باشد.

Schema.org توسط بزرگترین موتورهای جست‌وجو در سال 2011 توسعه داده شد تا فرمتی جهانی برای داده‌های ساختاریافته که می‌تواند توسط هر صاحب سایتی مورد استفاده قرار گیرد، ارائه دهد. نشانه‌گذاری اسکیما بر پایه یک سیستم سلسله مراتبی با دو زیردسته Type و Properties بنا شده است که می‌تواند قطعات کوچک محتوای هر صفحه را به شکلی سازمان‌دهی شده نشانه‌گذاری و توصیف کنند تا برای گوگل قابل فهم شود.

هر Type در این زبان می‌تواند شامل Typeهای همراه با Properties دیگری شود که آن را توصیف می‌کند. این تعریف شاید مقداری مبهم باشد. مثال ساده زیر را درنظر بگیرید. در این مثال ما سایت شرکتی به نام Web24 را می‌خواهیم در اینترنت توسط داده‌های ساختاریافته (بدون استفاده از کد) معرفی کنیم:

Company
    - Web24
    - https://web24.com/
    - Logo
      - https://web24.com/web24-logo.png
      - Width - 700px
      - Height - 235px

در این مثال ساده ما شرکت (Company) را به عنوان شی یا موجودیت اصلی تعریف کردیم که می‌تواند توسط ویژگی‌های دیگری مانند نام (در اینجا Web24)، صفحه اصلی سایت (در اینجا https://web24.com/) و لوگوی شرکت (که خودش شامل آدرس لوگو و ابعاد است) توصیف شود.

حالا این داده‌های سلسله‌مراتبی باید به فرم نشانه‌گذاری اسکیما دربیایند:

"@type":"Organization",
      "url":"https://web24.com/",
      "name":"Web24",
      "logo":{
        "@type":"ImageObject",
        "url":" https://web24.com/web24-logo.png ",
        "width":"700px",
       “height":"235px"

نحوه استفاده از Structured Data برای سایت

برای اینکه در صفحات سایتتان از داده‌های ساختاریافته به عنوان نشانه‌گذاری‌ها استفاده کنید، باید از یکی از سه فرمت اصلی‌ای که گوگل آن‌ها را می‌فهمد استفاده کنید:

1. JSON-LD
2. Microdata
3. RDFa

در زیر به سه روش کلی که می‌توانید از استراکچردیتا در سایت‌های خود استفاده کنید اشاره می‌کنم:

قرار دادن استراکچر دیتا در سایت‌های کدنویسی

در سایت‌های کدنویسی شده شما می‌توانید از Schema.org الهام بگیرید و اسکریپت اختصاصی خودتان را بنویسید.

اگرچه که ساخت اسکیمای اختصاصی برای خودتان نیازمند داشتن تجربه در کدنویسی است اما به شما این انعطاف‌پذیری را می‌دهد که هر چیزی که دلتان می‌خواهد را برای نمایش، نشانه‌گذاری کنید و پیچیده‌ترین نوع داده‌های ساختاریافته را بسازید که شامل اطلاعات زیادی برای موتورهای جست‌وجو است.

این روش زمان‌برترین و اگر ندانید که دارید چه کار می‌کنید احتمالا خطرناک‌ترین روشی است که می‌توانید از دیتا استراکچر استفاده کنید. این کدها را اگر مثلا در فرمت JSON-LD باشند باید در قطعه کد HTML آن صفحه مربوطه بین تگ <body> یا <head> قرار دهید.

استراکچر دیتا بدون استفاده از کدنویسی

برای اینکه از مشکلات مربوط به کدنویسی دور بمانید سایت‌های بسیاری هستند که به طور خودکار این داده‌ها را برای شما تولید می‌کنند، سه تا از معروف‌ترین تولیدکنندگان شامل موارد زیر هستند:

1. Google Structured Data Markup Helper
2. Google Data Highlighter
3. Schema Markup Generator (JSON-LD) by Merkle

استراکچر دیتا در سایت‌های وردپرسی

یکی از بهترین روش‌ها برای ساخت داده‌های ساختاریافته، استفاده از پلاگین‌های مختلف است. اگرچه این پلاگین‌ها که بیشتر در دسته پلاگین‌های سئو قرار می‌گیرند محدودیت‌های خاص خودشان را دارند و معمولا روی اسکیماهایی تمرکز می‌کنند که برای Rich Result کاربردی‌ست (نه برای هر دادۀ دیگری که در Schema.org از آن یاد شده).
از جمله این پلاگین‌ها می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• Yoast SEO
• Yoast WooCommerce SEO
• Schema App

در نهایت باید در نظر داشته باشید که از هر روشی که از داده‌های ساختاریافته استفاده کردید، می‌توانید آن را تست کنید تا ببینید که درست به نمایش درمی‌آیند یا خیر. برای اینکار می‌توانید از ابزار Rich Result Test، Schema Markup Validator یا URL Inspection Tool استفاده کنید.