هدف گذاری اسمارت چیست؟ آشنایی با اصول هدف گذاری هوشمند

هیچ‌کس نیست که اهمیت هدف گذاری را نداند. به هر حال هر فردی برای خود اهدافی در ذهن دارد و دوست دارد به آن‌ها دست پیدا کند. اما به نظر می‌رسد همه تجربه خوبی از رسیدن به هدف‌هایشان ندارند. این موضوع وقتی در حوزه‌های کاری مطرح شود، اهمیت بیشتری هم پیدا می‌کند.

برای مثال در حوزه سئو اگر اهداف را به درستی تعیین نکنید و در نتیجه به آن‌ها دست پیدا نکنید، باید نارضایتی کارفرما را به جان بخرید. در چنین مواردی احتمالاً خیلی زود پروژه‌های خود را از دست خواهید داد. برای تعیین اهداف روش‌های مختلفی ارائه شده که یکی از کاربردی‌ترین آن‌ها اهداف هوشمند یا هدف‌گذاری SMART است. در این مقاله از سایت وب ۲۴ با هدف‌‌گذاری اسمارت، مزایا و معایب و ویژگی‌های هدف‌های اسمارت و درنهایت نحوه اجرای آن آشنا می‌شوید.

هدف گذاری اسمارت (SMART) چیست؟

ممکن است در گذشته اهدافی را تعیین کرده باشید که به دلیل مبهم بودن، تهاجمی بودن یا نامناسب بودن، دستیابی به آن‌ها دشوار بوده و از رسیدن به آن‌ها دلسرد شده باشید. تلاش برای رسیدن به هدفی که به درستی طراحی نشده است، احتمالاً دلهره‌آور به نظر می‌رسد. هدف‌گذاری اسمارت روشی است که به شما کمک می‌کند اهداف خود را به درستی انتخاب کرده و از مشکلات گفته‌شده دور بمانید. تفاوتی ندارد در حال انتخاب اهداف شخصی یا تیمی باشید، استفاده از هدف‌گذاری SMART می‌تواند راهی مناسب برای دستیابی به موفقیت ایجاد کند.

SMART  مخففی از کلمات Specific به معنای خاص یا مشخص، Measurable به معنای قابل اندازه‌گیری، Achievable  به معنای قابل دستیابی، Relevant  به معنای مناسب و Time-based به معنای مبتنی بر زمان است. قرارگرفتن عناصر چارچوب SMART در کنار یکدیگر باعث می‌شود دستیابی به یک هدف میسر شود. در واقع رعایت این چارچوب می‌تواند شما را به هدف‌هایتان برساند.

یکی از اصلی‌ترین نکات در روش اهداف SMART این است که اهداف انتخابی باید در کنترل شما باشند. به عنوان مثال، اگر می‌خواهید درآمد خود را افزایش دهید، می‌توانید برخی از عوامل مانند تعداد ساعات کاری خود را کنترل کنید اما سایر عوامل مانند بودجه محل کار یا ارزیابی مدیران از توانایی‌های شما در حیطه کنترلتان نیست. به همین دلیل، باید توجه داشته باشید که اهداف خود را پیرامون عوامل تحت کنترلتان، تعیین کنید.

مزایا و معایب هدف گذاری اسمارت

هدف گذاری اسمارت یک رویکرد عمل‌گرایانه برای دستیابی به اهداف است. این روش مزایا و معایب مختلفی دارد که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم، برخی از مزایای هدف‌گذاری هوشمند شامل موارد زیر است:

داشتن خط پایان واضح

از آنجایی که اهداف اسمارت محدود به زمان هستند، می‌توانید پیش‌بینی کنید چه زمانی به هدف مورد‌نظر خود دست می‌یابید. این شیوه هدف‌گذاری تشخیص زمان رسیدن به موفقیت را ممکن می‌سازد.

ایجاد انگیزه بیشتر

اگر بتوانید پیشرفت خود را ارزیابی کنید به شما کمک می‌کند باانگیزه و فعال بمانید. از آنجایی که اهداف SMART قابل‌اندازه‌گیری هستند، به راحتی می‌توانید پیشرفت‌ها را ارزیابی کنید.

برنامه‌ریزی بهتر

واقع‌بینانه بودن اهداف اسمارت به شما کمک می‌کند تا با نگاه انتقادی به آنچه برای رسیدن به هدف خود نیاز دارید، نگاه کنید. این ویژگی به شما کمک می‌کند سنجش دقیق‌تری درمورد احتمال دستیابی به هدف با توجه به منابع موجود، داشته باشید.

نداشتن ماهیت مبهم 

اهداف مبهم باعث می‌شوند که شما مسیر صحیح خود را نشناسید اما اهدافی که خاص و بدون ابهام هستند به شما کمک می‌کنند تا دقیقاً روی آنچه می‌خواهید به‌دست آورید، تمرکز کنید. همچنین می‌توانید برای رسیدن به اهداف خود، تغییراتی در مسیر خود ایجاد کنید.
هرچند هدف‌گذاری اسمارت مزایای بسیاری دارد، اما خالی از ایراد نیست. معایب هدف‌گذاری به روش Smart شامل موارد زیر است:

اعتیاد به موفقیت

دستیابی به اهداف به صورت دوره‌ای می‌تواند باعث شود شما دچار اعتیاد به موفقیت شوید. اعتیاد به موفقیت وضعیتی است که در آن فرد تنها بر رسیدن به اهداف حرفه‌ای خود متمرکز است و جنبه‌های دیگر زندگی مانند سلامت، روابط اجتماعی، تفریح و معنویت را نادیده می‌گیرد. ممکن است در موارد شدید فرد ارتباط خود را با دنیای بیرون و افراد دیگر قطع کند.

رنج معنوی

در حالی که دائماً به اهداف خود دست می‌یابید، ممکن است دچار رنج یا نوعی گرسنگی معنوی شوید. گرسنگی معنوی زمانی اتفاق می‌افتد که دائماً تحت‌فشار هستید و ساعات زیادی کار می‌کنید، این باعث می‌شود در‌نهایت ارزش زندگی خود را از دست بدهید.

سردرگمی هویت

تحت‌فشار قرارگرفتن فرد برای دستیابی به اهداف حرفه‌ای می‌تواند هویت او را در جامعه زیر سؤال ببرد. این باعث ایجاد نوعی بحران هویت در درون فرد می‌شود. عواقب این وضعیت باعث می‌شود که فرد فقط در زندگی درونی خود به سر ببرد و در نهایت از آن بیزار شود.

احتمال بروز افسردگی

گاهی پیش می‌آید فردی که به طور مکرر در حال دستیابی به اهداف است، به دلیل شرایط خاصی به هدف موردنظرش نمی‌رسد. این شرایط باعث بروز افسردگی و کاهش عزت‌نفس می‌شود.

تغییر سبک زندگی

کار مداوم در یک محیط سریع و محدود به زمان باعث ایجاد تغییرات شدید در سبک زندگی فرد می‌شود. این باعث به خطر افتادن وضعیت سلامتی و واردشدن استرس بیش‌ازحد به فرد می‌شود. اهداف بلندمدت نیاز به انرژی و تمرکز زیادی دارند. به همین خاطر توصیه می‌شود پس از انجام پروژه‌های متوالی استراحت کافی داشته باشید.

اهداف اسمارت چه ویژگی‌هایی دارند؟ 

هدف‌گذاری SMART یک استراتژی روشن را برای رسیدن به هر هدفی مشخص می‌کند. اهداف SMART، اهدافی منحصربه‌فرد، قابل اندازه‌گیری، قابل دستیابی، واقع‌بینانه و در یک چارچوب زمانی هستند. در ادامه مهم‌ترین ویژگی‌های هدف‌گذاری اسمارت را مرور می‌کنیم:

مشخص‌بودن

گفتن اینکه «می‌خواهید درآمد بیشتری کسب کنید» هدف خیلی مبهمی است؛ روش اسمارت در تصمیم‌گیری نیاز به انتخاب اهداف مشخص و واضح دارد. بهتر است عددی را برای میزان درآمدی که می‌خواهید به دست آورید، انتخاب کنید. آیا می‌خواهید سود کسب‌وکار خود را 20 درصد افزایش دهید؟ یک عدد واضح برای پیگیری پیشرفت خود تنظیم کنید. انتخاب یک هدف خاص از دو جهت مفید است. اول اینکه شما می‌توانید نتیجه خود را بهتر تجسم کنید، یعنی می‌توانید تمام آن صفرها را در حساب بانکی خود تصور کنید. دوم اینکه متوجه خواهید شد که چه زمانی به آن رسیده‌اید و احساس رضایت می‌کنید.

قابل اندازه‌گیری

هدف‌گذاری SMART به پیگیری پیشرفت شما هم تاکید دارد. اگر هدف شما قابل اندازه‌گیری نیست، نمی‌توانید به طور عینی بگویید که به آن رسیده‌اید یا نه. در مثال ما، هدف خاص از قبل قابل اندازه‌گیری است؛ می‌توانید با گذشت سال، اعداد را بررسی کنید تا ببینید آیا به درآمد موردنظر خود رسیده‌اید یا نه.

قابل دستیابی

تعیین یک هدف دست‌یافتنی به معنای انتخاب هدفی است که اگر از امکانات موجود استفاده و تمام تلاش خود را بکنید، منطقی و قابل دستیابی باشد. اگر هدفی را انتخاب کنید که می‌دانید با امکانات و شرایط شما هماهنگ نیست، به احتمال زیاد از هدف خود دلسرد می‌شوید. از هدف‌گذاری SMART استفاده کنید تا اطمینان حاصل کنید که می‌توانید به پیشرفت ملموس دست یابید و از قرارگرفتن در شرایط خود برای شکست با اهداف دور از دسترس اجتناب کنید.

واقع‌بینانه بودن

برای تعیین هدف SMART  شما باید مطمئن شوید که هدف شما واقع‌بینانه است. اهداف واقع‌بینانه، اهدافی هستند که شما مایل و قادر به انجام آن هستید و می‌توانید با بهبود سبک زندگی فعلی خود به آن‌ها دست پیدا کنید.

همان‌طور که جی آبراهام می‌گویید: شما باید بدانید که می‌خواهید چه کاری انجام دهید، چرا می‌خواهید این کار را انجام دهید و مجموعه مهارت‌های شما چیست. اگر اهداف شما در حال حاضر بر اساس توانایی‌ها و امکانات شما نباشد، هوشمند نیستند. چه در حال تعیین اهداف تجاری باشید و چه اهداف شخصی، سخنان آبراهام درست است.

برای رسیدن به اهداف کاری خود چه کاری باید انجام دهید؟ اهداف کاری می‌تواند شامل فروش بیشتر، ارتقاء سطح مدیریت سازمان یا راهبری یک مشتری بزرگ باشد. هدف موردنظر شما هر چیزی که هست، مطمئن شوید که با زمان، انرژی و امکانات شما مطابقت دارد. درست است که شکست‌ها می‌توانند کاتالیزوری برای تغییر باشند و به شما انرژی دوباره دهند، اما اگر هدفتان واقع‌بینانه نباشد، بازگشت دوباره به مسیر موفقیت برایتان دشوار خواهد بود.

دارای چارچوب زمانی معین

اصل نهایی در تعریف اهداف  SMART تعیین یک چارچوب زمانی مشخص است که طی آن بتوانید به هدف خود برسید. به خودتان زمان معقولی برای رسیدن به هدفتان بدهید. آیا فکر می‌کنید می‌توانید در عرض شش ماه، یک سال یا دو سال به درآمد مورد‌نظر خود برسید؟ داشتن یک چارچوب زمانی مشخص برای بررسی میزان پیشرفت شما در مسیر رسیدن به هدف ضروری است.

اگر در چارچوب زمانی مشخص‌شده به هدف خود نرسیدید، وقت آن است که مجدداً ارزیابی کنید، آیا هدف شما قابل‌دستیابی و واقع‌بینانه بود؟ بازه زمانی شما خیلی کوتاه بود؟ یا فقط از تمام توان خود استفاده نکردید؟ وقتی از اهداف SMART  برای رسیدن به آنچه می‌خواهید استفاده می‌کنید، هیچ اشکالی ندارد که اهداف خود را مجدداً تنظیم کنید تا بتوانید دلایل عدم دستیابی به اهداف مورد‌نظرتان را مشخص کنید.

معرفی خدمات وب 24: طراحی سایت اختصاصی و طراحی سایت با وردپرس

روش‌های هدف گذاری اسمارت (SMART) 

اکنون که اطلاعات کاملی در مورد هدف‌یابی هوشمند دارید، احتمالاً از خود می‌پرسید که چگونه می‌توانید از آن استفاده کنید. در ادامه برخی از روش‌هایی استفاده از هدف‌گذاری اسمارت را بررسی می‌کنیم:

از اهداف کوچک شروع کنید

به جای پرداختن به بزرگترین و بهترین هدف خود، در ابتدا اهداف کوچکی را برای شروع انتخاب کنید. اهداف خود را به موارد کوچک‌تر و قابل‌اجرا تقسیم کنید و اقدامات بعدی را که انجام خواهید داد، اولویت‌بندی کنید. این روش به شما کمک می‌کند یک برنامه‌ی اقدام گسترده ایجاد کنید که به موفقیت منجر شود.

انتخاب هدف‌های کوچک‌تر به‌جای یک هدف بزرگ و کلی در مسیر رسیدن به نتایج به شما کمک می‌کند، زیرا اهداف کوچک دلهره‌آور نیستند و شما می‌توانید انرژی خود را متمرکز کنید. همچنین در این شرایط شما احساس قدرت و تسلط بیشتری خواهید داشت. درنهایت این فرصت را دارید که پیشرفت خود را در فواصل زمانی مکرر اندازه‌گیری کنید و اقدامات جدیدی انجام دهید.

اهداف خود را بنویسید

بر اساس مطالعه‌ای که در دانشگاه دومینیکن در کالیفرنیا انجام شد، افرادی که اهداف خود را یادداشت می‌کنند 42 درصد بیشتر احتمال دارد به آن‌ها دست یابند. اهداف SMART خود را در یک دفتر یا اپلیکیشن در تلفن همراه خود وارد کنید. سپس چک‌لیستی جهت اطمینان از اینکه اهداف شما در راستای طرح SMART  قرار دارند، تهیه کنید. در این چک‌لیست بررسی کنید آیا هدف موردنظرتان مشخص، قابل‌اندازه‌گیری، قابل‌دستیابی و واقع‌بینانه در یک چارچوب زمانی هست یا نیست؟

روند دستیابی به اهداف را چک کنید

چقدر طول می‌کشد تا به اهداف SMART خود برسید؟ چگونه متوجه می‌شوید که از مسیر خارج شده‌اید یا هنوز در مسیر درست هستید؟ بررسی‌های منظم به شما این امکان را می‌دهد که پیشرفت خود را ارزیابی کرده و در صورت لزوم اهداف و شیوه کار خود را تصحیح کنید. اگر به سمت هدف خود حرکت نمی‌کنید، باید دقیقاً بدانید که چه زمانی چرخش به چپ را انجام داده‌اید. هرچه زودتر تغییراتی که در اهداف و روند پیشرفت‌تان رخ داده را بررسی کنید، می‌توانید با احتمال بیشتری شکست را به موفقیت تبدیل کنید.

اجازه ندهید ترس شما را عقب نگه دارد

اگر نمی‌توانید برای رسیدن به اهدافتان تلاش کنید، به منبع این بی‌انگیزگی بپردازید. آیا به دلیل نامعقول بودن هدف یا رویکرد‌تان مردد هستید یا به خاطر ترس از شکست؟ یافتن منبع ترس شما کاملاً ضروری و مهم است، زیرا غلبه بر ترس‌ها برای تمرکز روی هدف و همچنین پیشرفت شخصی و حرفه‌ای ضروری است.

ارتباط ذهن و بدن را در آغوش بگیرید

خبر خوب این است که میل رسیدن به هدفی معین در واقع ترس از شکست را سرکوب می‌کند. حتی اگر هدف واقعاً دور از دسترس به نظر برسد. به جای محدود شدن به منطقه امن خود، می‌توانید تمرین‌های ذهن و بدن را برای تسلط بر احساسات خود و رسیدن به اوج بپذیرید. بدین ترتیب، هدف‌گذاری SMART  به فرایندی برای کشف خودتان تبدیل می‌شود و نتایجی به بار می‌آورد که هرگز فکرش را نمی‌کردید.

هر برد را جشن بگیرید

وقتی پیروزی‌هایی هرچند کوچک را جشن می‌گیرید، مغزتان دوپامین ترشح می‌کند و دوباره انرژی می‌گیرید. اگر روی اهداف SMART حرفه‌ای کار می‌کنید، پیروزی‌های کوچک را با تیم خود جشن بگیرید. اگر به موفقیت‌های شخصی رسیدید با دوستان یا خانواده خود جشن بگیرید. پس از جشن گرفتن، بلافاصله به مسیر خود بازگردید تا بتوانید برای برد بعدی تلاش کنید.

هدف گذاری به روش SMART در سئو 

هدف گذاری اسمارت در سئو سایت بدین معنا است که در انتخاب kpi ها، اصول اسمارت را مدنظر قرار دهید. برای مثال اینکه هدف خود را در سئو رسیدن به صفحه اول گوگل قرار دهید، هرگز در چارچوب SMART قرار نمی‌گیرد، بلکه باید به طور دقیق مشخص کنید در چه مدت زمانی، برای چه تعداد کلمات کلیدی می‌خواهید به چه رتبه‌ای دست پیدا کنید. همه این شاخص‌ها را باید به شکلی واقع‌بینانه بر اساس میزان رقابت در حوزه کاری‌تان و تحلیل اقدامات رقبا انجام دهید.

جمع‌بندی

همه ما در موقعیت‌های مختلف زندگی گاهی از اهداف خود دلسرد شده‌ایم و شکست را قبول کردیم. اما همیشه مشکل از کم‌کاری ما نیست، گاهی اهداف ما به‌درستی انتخاب نشده‌اند. با استفاده از روش هدف‌گذاری اسمارت یا هوشمند شما می‌توانید اهدافی خاص، قابل‌اندازه‌گیری، قابل دستیابی، واقع‌بینانه و دارای چارچوب زمانی خاص انتخاب کنید.