اصول طراحی و پیاده سازی وب سایت

مهم‌ترین اصول طراحی سایت کدامند؟

طراحی سایت مؤثر باید هم هدفی که سایت برای آن طراحی شده است را برآورده کند و هم بیننده را درگیر و با خود همراه کند. چند عامل مهم مثل ثبات، رنگ‌ها، فونت، تصاویر، سادگی و عملکرد می‌توانند نشان‌دهنده یک طراحی سایت خوب باشند.

هنگام طراحی سایت عوامل کلیدی زیادی در نحوه نمایش سایت دخیل هستند. وبسایتی که به خوبی طراحی شده باشد می‌تواند به ایجاد اعتماد و ترغیب کاربران به انجام یک عمل خاص کمک کند. ایجاد یک تجربه کاربری عالی شامل این است که مطمئن شویم سایت هم از نظر زیبایی‌شناسی بهینه شده است و هم از نظر کاربردپذیری، به این معنی که در عین زیبایی، کار کردن با آن هم راحت و سر راست باشد.

این موضوع را همیشه باید به خاطر داشت که اصول طراحی سایت فراتر از این است که وبسایت فقط زیبا به نظر برسد بلکه باید در نظر داشت که تجربه کاربری خوب یک عامل حیاتی است که به طور مستقیم بر روی برند ما تأثیر خواهد گذاشت. بنابراین توصیه می‌‌شود در طول طراحی سایت تنها به این فکر کنید که آیا کاری که انجام می‌دهیم به سود کاربران سایت است یا خیر؟

در ادامه ما اصولی را معرفی خواهیم کرد که به شما در ساخت وبسایت جدیدتان کمک کند تا با استفاده از آن‌ها بتوانید به راحتی موفقیت یا عدم موفقیت سایت طراحی‌شده را ارزیابی کنید.

نیازسنجی (مهم‌ترین قسمت پروژه)

به این معنی که شما باید ببینید برای چه نوع شرکتی، سازمانی و یا تجارتی قصد طراحی وب سایت دارید. مسلما وب سایت یک ارگان دولتی با وب سایت نمایندگی شرکت X در ایران تفاوت‌های بسیاری خواهد داشت. در صورتی که قرار است وب سایت فوق بصورت روزانه آپدیت شود مسلما باید برنامه‌نویسی دینامیک و دیتابیس پشت سر آن باشد. اما اگر قرار است وب سایت فوق سالی ۲ بار آپدیت شود بهتر است طراحی به صورت استاتیک انجام گیرد.

نکته بسیار مهم: باید این نکته را بدانید که چیزی که باعث تداوم کسب‌وکار و رونق در آن می‌شود رضایت مشتری است. مطمئن باشید که بهترین مشتریان شما کسانی هستند که توسط مشتریان راضی شما، به شما معرفی شده‌اند. از نقطه نظر بازاریابی بهترین نوع تبلیغ، تبلیغ دهان به دهان است. پس سعی کنید که نیاز واقعی مشتری را پیدا نمایید و دقیقا  چیزی که احتیاج  دارد را برای او طراحی و آماده کنید. به صرف اینکه تخصص شما برنامه نویسی asp.net است نباید به تمام مشتریانتان پیشنهاد برای داشتن وب سایت داینامیک بدهید.

ابزار سنجی

باید بدانید برای طراحی وب سایت فوق از چه نرم‌افزارها و یا برنامه‌ها و چه نوع زبان برنامه‌نویسی استفاده نمایید. برای شرکتی که کار آن تولید محصولات غدایی مخصوص کودکان است لازم است وب سایتی طراحی نمایید که در آن فلش به کار رفته باشد. شاید شما در طول این مرحله متوجه شوید که برای ساخت وب سایت مورد نظر نیاز به برنامه نویسی خاصی دارید که به آن آگاهی ندارید، اما، کار خوب را فدای نا آگاهی خود نکنید. مطمئن باشید حتی اگر آن کار را انجام ندهید بهتر از این است که کار را خراب یا کاری که باب میل مشتری نباشد تحویل دهید.

اما زمانی می‌رسد که شما دست رد به سینه هیچ کاری نخواهید زد. اشتباه نکنید، آن زمانی نیست  که شما به تمام زبان‌های برنامه نویسی آگاهی پیدا کرده اید، آن زمانی است که دور شما پر است از برنامه‌نویسان و طراحان مجرب و با دانشی در تمام زمینه‌ها. مزیت این کار این است که اگر شما کارها را به خود محدود نمایید خیلی زود حجم زمانی کاری شما پر می‌شود اما می‌توان کارها را به صورت گروهی انجام داد. مطمئن باشید این روش بسیار بهتری است.

تهیه Porposal

بعد از ۲ مرحله فوق نوبت به تهیه Proposal می‌رسد. بزرگترین مشکل مشتریان این است که دقیقا نمی‌دانند به چه نوع وب سایتی و با چه نوع شکل و شمایلی نیاز دارند. شما پس از بررسی کسب‌وکار و خواسته‌های مشتری با دادن یک Prposal، او را در راه انتخاب خواسته‌اش کمک و یاری نموده‌اید.

سعی کنید سایت‌های مشابه کار او در سطح ایران و بین‌المللی برای او پیدا کنید و اجازه بدهید با دیدن وب سایت‌های فوق دید و نگرش بازتری نسبت به قضیه پیدا کند. سعی کنید از قبل Proposal هایی برای کارهای مختلف آماده داشته باشید و برای هر پروژه فقط آن را با توجه به خصوصیات آن پروژه خصوصی سازی کنید .

پیاده سازی و اجرا

بعد از عقد قرارداد نوبت به پیاده‌سازی کار می‌رسد که بیشتر صحبت ما در این قسمت و درباره نحوه ساخت اصولی قالب یا Template سایت است. روشی که امروز قصد بازگو کردن آن را دارم، برای وب سایت شرکت‌های تجاری (اعم از استاتیک و دینامیک) کاربرد دارد.

شما باید بدانید که قالب یک سایت با توجه به حجم کار و نیاز مشتری می‌توانید شامل ۴ یا ۵ بخش و به شکل زیر باشد :

Header: در این قسمت بنر سایت شما به همراه لوگو و sLogon (شعار شرکت) قرار خواهد گرفت.

Navigation Bar: لینک صفحات شما مانند : صفحه اصلی، خدمات، مشتریان، درباره ما، تماس با ما و . . .  قرار می‌گیرد.

Slide Bar: در این قسمت هم می‌توانید لینک صفحات و تبلیغات کادر مخصوص Login و . . . را قرار دهید.

Content Bar: در این قسمت توضیحات مربوط به هر صفحه قرار می‌گیرد.

Footer: در این قسمت نیز اطلاعاتی درباره Copy Rights، قوانین استفاده از سایت،شرکت طراح و . . .  قرار می‌گیرد.

نکته مهم : سایت با توجه به حجم اطلاعات می‌تواند دارای ۲ Navigation Bar باشد. اما اگر حجم صفحات و تعداد آنها کم است از بین بخش ۲ و ۳ بهتر است یکی را استفاده کنید. یعنی Navigation Bar شما یا افقی باشد یا عمودی.

سادگی سایت

وقتی تجربه کاربری و کاربردپذیری سایت را مدنظر قرار دهیم، سادگی وبسایت بهترین روش برای دستیابی به این اهداف است. در ادامه راه‌هایی برای طراحی یک وبسایت ساده را بررسی می‌کنیم:

رنگ: رنگ‌ها قدرت انتقال پیام و تحریک احساسات را دارا هستند. پیدا کردن ترکیب رنگی که با برند شما سازگار باشد، می‌تواند روی رفتار کاربر در راستای اهداف برند شما تأثیر بگذارد. رنگ‌های سایت را به 5 رنگ محدود کنید. رنگ‌های مکمل می‌توانند بسیار کاربردی باشند. یک ترکیب رنگ دل‌پذیر و زیبا باعث افزایش تعامل می‌‌شود و به کاربر حس خوبی می‌دهد.

فونت: تایپوگرافی و نحوه استفاده از فونت‌ها نقش مهمی در وبسایت شما ایفا می‌‌کنند. فونت‌ها توجهات را جلب می‌‌کنند و نمود تصویری صدای برند (Brand voice) شما هستند. تعداد فونت‌های استفاده شده در سایت باید محدود باشد و بیشتر از 3 فونت در طراحی آن استفاده نشود.

تصویرسازی یا Imagery: تصویرسازی جنبه بصری ارتباطات در وبسیات هستند. تصویرسازی می‌تواند شامل عکس‌ها، پوسترها، ویدیوها و هر شکل دیگری از المان‌های گرافیکی باشد. تمام تصاویر در وبسایت باید رسا و نشان‌دهنده شخصیت و هویت شرکت و برند شما باشد. بیشتر داده‌های اولیه که ما مصرف می‌کنیم تصویری هستند  و به منظور ایجاد تأثیر اولیه خوب در کاربر، بسیار مهم است که از تصاویر باکیفیتی استفاده کنیم که حرفه‌ای بودن و اعتبار ما را به کاربر نشان دهند.

ناوبری سایت

ناوبری یک سیستم مسیریابی است که در وبسایت استفاده می‌‌شود تا بازدیدکنندگان بتوانند چیزی که می‌خواهند را به راحتی در آن پیدا کنند. ناوبری سایت در واقع لینک‌هایی هستند که بین صفحات وبسایت ارتباط برقرار می‌‌کنند، این لینک‌ها می‌توانند در منوی اصلی، فوتر، سایدبار یا در هر جای دیگر صفحه باشند. ناوبری وبسایت نقشی کلیدی در نگه داشتن و حفظ کاربران دارد. اگر ناوبری سایت کاربران را سردرگم کند، آن‌ها سایت را ترک خواهند کرد و نیاز خود را در جای دیگری برطرف می‌‌کنند. ایجاد یک ناوبری ساده، حسی و باثبات در تمام صفحات سایت اهمیت بسیار زیادی دارد.

یک ناوبری خوب در وبسایت باعث می‌‌شود که هم پیدا کردن هر چیزی برای کاربر راحت باشد و هم موتورهای جستجو مثل گوگل و مایکروسافت بینگ سایت را راحت‌تر بررسی کنند (یا به اصطلاح خزش کنند).

چیدمان المان‌های بصری در سایت

منظور چیدمان المان‌های بصری قرار دادن قسمت‌های مختلف به ترتیب اهمیت در صفحه است. این چینش می‌تواند بر اساس رنگ، اندازه، تصاویر، کنتراست، فونت، فضای سفید و شکل المان‌ها صورت می‌گیرد. یکی از مهم‌ترین کارکردهای چیدمان المان‌های بصری ایجاد یک نقطه کانونی یا Focal Point در صفحه است، این به بازدیدکنندگان نشان می‌دهد که مهم‌ترین اطلاعات در کجای صفحه قرار دارند.

نکته مهمی که باید به آن اشاره کرد این است که چیدمان المان‌ها در صفحه نباید کاربردپذیری سایت را تحت تأثیر قرار دهد. به بیانی دیگر، شکل قرارگیری المان‌ها و کارکرد سایت باید با یکدیگر  هماهنگ باشند. اگر وبسایت ما فقط زیبا باشد اما کاربران را به دردسر بیندازد و کارکرد نامناسبی داشته باشند، کاربر اقداماتی که ما انتظار داریم را انجام نخواهد داد و به راحتی وبسایت رقبا را ترجیح خواهد داد.

زمان بارگذاری سایت

باید گفت که این مورد یکی از مهم‌ترین اصول طراحی سایت است زیرا انتظار زیاد برای باز شدن یک وبسایت باعث از دست رفتن بازدیدکنندگان خواهد شد. تقریباً نیمی از بازدیدکنندگان وب انتظار دارند که وبسایت در طول 2 ثانیه یا کمتر بارگذاری شود و به احتمال زیاد اگر سایت در 3 ثانیه بارگذاری نشود آن را ترک خواهند کرد. روش‌های زیادی برای بارگذاری سریع‌تر سایت وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به بهینه کردن عکس‌های سایت، استفاده از Lazy Load، استفاده از سیستم کش، بهینه کردن فایل‌های جاوا اسکریپت و CSS و ... اشاره کرد.

زمان بارگذاری سایت بر سئوی وبسایت نیز تأثیر دارد به طوری که یکی از فاکتورهای مهم رتبه بندی توسط گوگل محسوب می‌‌شود. برای اندازه‌گیری سرعت بارگذاری صفحات می‌توانید از ابزار PageSpeed Insights استفاده کنید که توسط گوگل توسعه داده شده است.

واکنشگرا یا رسپانسیو بودن سایت (Mobile Friendly)

امروزه تعداد بیشتری از افراد برای بازدید وب از گوشی موبایل خود استفاده می‌‌کنند. ایجاد صفحات سایت به صورت واکنش‌گرا یا ریسپانسیو یک نکته بسیار مهم در طراحی سایت است. طراحی واکنش‌‌گرا باید به صورتی باشد که وبسایت نه تنها در موبایل که در نمایشگرهای با اندازه‌های مختلف به خوبی نمایش داده شود.

کسانی که با طراحی سایت و سئو آشنا هستند به احتمال زیاد می‌دانند که اهمیت موبایل فرندلی بودن یا طراحی ریسپانسیو صفحات تا چه اندازه مهم است. طراحی سایت به صورت واکنش‌گرا آنقدر اهمیت دارد که گوگل الگوریتم Mobile First Index را معرفی کرد. این الگویتم به ویژه در دنیای سئو اهمیت بسیار زیادی دارد زیرا در صفحه جستجوی گوگل سایت‌هایی که صفحات واکنشگرا دارند، رتبه بهتری می‌گیرند. در نهایت باید گفت که اگر تاکنون برای ریسپانسیو کردن وبسایت خود اقدام نکرده‌اید، یک قدم از رقبای خود عقب‌تر خواهید بود.